In Actie voor Samen Spelen: 24 basisscholen gaan voor een inclusieve speelcultuur

Gewoon mee kunnen doen met andere kinderen. Vriendjes maken door spelen met leeftijdgenootjes in de buurt. Dát is wat ieder kind wil. Voor de meeste kinderen is dit heel gewoon, maar voor veel kinderen in Nederland met een handicap is dit nog steeds hun grootste droom. Daarom kwamen 24 basisscholen in actie! Zo'n 1.000 leerlingen van het regulier en speciaal basisonderwijs uit dezelfde buurt kwamen dit schooljaar (2024-2025) regelmatig met elkaar in contact, creëerden momenten om samen te spelen en leerden hoe ze ervoor kunnen zorgen dat iedereen mee kan doen. Zo legden zij een stevige basis voor inclusie.

56% kinderen zonder handicap speelt nooit samen met kinderen met beperking

Het leggen van die basis is hard nodig: uit onze nulmeting blijkt dat 56% van de kinderen zonder beperking nooit speelt met kinderen met een beperking. Daarom geven we dit project een duurzaam vervolg, met behulp van de resultaten uit het onderzoek dat onderdeel is van dit project. Onder andere met een lespakket voor élke basisschool in Nederland, waarmee ook zij bijdragen aan een inclusieve speelcultuur.

Scholen in actie

Gedurende het schooljaar 2024-2025 kwamen 1.000 leerlingen van 24 basisscholen voor regulier en speciaal onderwijs uit 12 gemeenten regelmatig bij elkaar om samen spelen te bevorderen.

• Introductieles: de leerkracht vertelt meer over dit project.
• Gastles: een spreker komt op school vertellen hoe het is om te leven met een beperking, doorbreekt samen met de leerlingen de taboes en geeft tips om samen te spelen.
• Speeltuinbendetest: de kinderen onderzoeken samen de toegankelijkheid van een lokale speeltuin en delen hun conclusies met de lokale politiek.
• Brainstorm: kinderen bedenken samen hun inclusieve Samenspeeldag, die wij vervolgens voor hen organiseren.
• Samenspeeldag: tijd om samen te spelen. Benieuwd naar hoe dat eruitziet? Bekijk dan deze video of lees hier meer.

Scholen blijven in actie komen voor inclusie

Buiten het project, zien we dat de deelnemende scholen ook eigen initiatieven nemen om elkaar vaker te ontmoeten. Zo organiseren basisscholen in Amsterdam regelmatig een voorleesmoment op vrijdagen, waarbij kinderen van het regulier onderwijs voorlezen aan kinderen met een visuele beperking van de naastgelegen Visio-school. In Kerkrade organiseren ze gezamenlijke sportevenementen, in Goes een rekenmiddag en in Amersfoort vieren ze samen feesten zoals Sinterklaas. In Zwolle organiseren ze regelmatig een buitenspeelmoment, gaan binnenkort samen eten en ouders rondleiden op elkaars school.

Onderzoek voor een duurzaam vervolg

Naast het activeren van scholen, deed Hogeschool Utrecht in onze opdracht kwalitatief onderzoek naar de resultaten van dit project. Zij spraken kinderen tijdens de nulmeting, een tussenmeting en eindmeting. Hierdoor hebben we een compleet beeld van hoe de visie van kinderen op inclusief spelen zich ontwikkelt.

Deze kwalitatieve data ondersteunen we met kwantitatief onderzoek, waarmee we ook met cijfers in beeld brengen hoe kinderen nu samen spelen en welke impact het project hierop heeft gehad. De resultaten van het onderzoek helpen ons de juiste focus aan te brengen in onze programma's rondom samen spelen. Ook creëren we, op basis van de onderzoeksresultaten en inzichten uit dit project, een doordacht lespakket voor elke school in Nederland waarmee zij ook aan de slag kunnen met een inclusieve speelcultuur. Zo geven we dit project een duurzaam vervolg.

Onderzoeksresultaten

Uit de kwantitatieve nulmeting blijkt dat 40% van de bevraagde kinderen zonder beperking, nooit kinderen met een beperking tegen komt. Ook speelt 56% van deze kinderen nooit met een kind met een beperking. 49% denkt dat het moeilijk is om samen te spelen, maar 57% van de kinderen lijkt het wel leuk. Deze cijfers laten zien dat de grote eenzaamheid die kinderen met een handicap ervaren, makkelijk te veranderen is. 57% van de kinderen zonder handicap wil immers best spelen met kinderen met een handicap.

Uit ons kwalitatief onderzoek blijkt dat het kennen van een ander kind vaak bepalend is voor de bereidheid om samen te spelen. “Ik zou wel met de kinderen van de andere school willen spelen als ik ze zou tegenkomen.” Voor sommige kinderen vormt onbekendheid gewoon echt een drempel: “Ik vind het raar om met de kinderen van de andere school te spelen omdat ik ze niet ken.” Het elkaar kennen wordt soms als belangrijker ervaren dan het feit dat iemand een beperking heeft. Extra belangrijk dus om ontmoetingen te blijven faciliteren.