Wat is blind- of slechtziendheid?

Als je blind of slechtziend bent, zie je niets of veel minder dan normaal. Dat is lastig in het dagelijks leven. Je botst makkelijk tegen iemand op, mist een losse stoeptegel of hebt moeite om lesstof op school te leren. Ook is het lastiger om met mensen te communiceren, je mist de non-verbale communicatie. Toch kun je goed leren omgaan met een visuele beperking.

Wanneer ben je blind of slechtziend?

Bij blinde mensen denken we vaak aan mensen die helemaal niets meer zien, alleen totale duisternis. Artsen spreken dan van totale blindheid. Blindheid en slechtziendheid komt echter in allerlei varianten voor.Daarbij zijn twee factoren belangrijk.

Allereerst de gezichtsscherpte. Dit is een maat waarbij gekeken wordt of je kleine dingen waarneemt. Bij lage gezichtsscherpte moet je heel dicht op dingen (of mensen) staan om ze te kunnen bekijken en herkennen. Normaal zienden hebben een gezichtsscherpte van 100 procent. Bij 30 procent of minder ben je slechtziend, bij twee procent of minder spreken we van blindheid.

De tweede factor waarmee slechtziendheid wordt geduid, is je gezichtsveld. Normaal zienden kunnen 140 graden breed kijken. Zij zien zowel wat er voor ze als naast ze gebeurt. Dat is handig, want je ziet bijvoorbeeld iemand in een ooghoek naar je zwaaien, of dat er een auto aankomt. Zie je 30 graden of minder, dan heb je een visuele beperking (of handicap). Dat betekent dat je maar een klein deel ziet. Dat kan in het midden zijn. Of juist rechts, links, onder of boven.

Naast deze twee factoren, spelen er soms ook andere dingen. Sommige blinden zien nog iets van licht of omtrekken van objecten. Slechtzienden kunnen bijvoorbeeld last hebben van:

  • tunnelvisie
  • zwarte vlekken zien
  • wazig zien
  • dubbelzien
  • geen diepte zien
  • nachtblindheid
  • moeite met te veel licht

In Nederland zijn naar schatting tussen de 200.000 en 300.000 blinden en slechtzienden. Daaronder zitten ongeveer 3.000 kinderen. Om goed te kunnen zien, moet je gezonde ogen hebben die goed kunnen bewegen. Ook moeten je hersenen de signalen van de ogen goed ontvangen en begrijpen. Omdat er zoveel ‘onderdelen’ zijn waar het mis kan gaan, zijn er ook veel oorzaken van visuele beperkingen. Zoals:

  • Oogziekten, waardoor de gezondheid van de ogen afneemt
  • Aangeboren afwijkingen, waarbij de hersenen niet goed communiceren met de ogen
  • Ongelukken, waarbij het oog beschadigt (zoals bij vuurwerkongelukken)
  • Hersenletsel, waardoor signalen van je ogen niet goed verwerkt worden
  • Ouderdom, zoals bijvoorbeeld bij de ziekte Staar (de ooglens wordt troebel)

Zijn kleurenblindheid en nachtblindheid ook visuele beperkingen?

Hoewel je niet per se slechtziend bent, is kleurenblindheid inderdaad een visuele beperking. Als je kleurenblind bent, zie je verschillende kleuren (bijvoorbeeld rood en groen) in grijstinten. Sommigen zien echt alles zwart-wit. Dat is heel onhandig. Niet alleen omdat je kleding wel eens enorm met elkaar kan vloeken. Je moet ook goed opletten op een stoplicht nou op rood of groen staat. Ook kan het heel moeilijk zijn om websites te bezoeken waar weinig contrast in de kleuren zit.

Als je nachtblind bent, zie je heel slecht in het donker. Dit komt voor bij slechtziendheid, maar ook ouderen worden soms nachtblind. Heel vervelend, omdat je ‘s avonds en ‘s nachts moeilijker naar buiten kunt. Fietsen of autorijden is dan geen optie meer.

Leven met slecht zicht

Als je niet goed ziet, is het dagelijks leven lastiger. Maar er zijn veel manieren om daar mee om te gaan. Op speciale scholen leren kinderen om te vertrouwen op hun tastzin én om mensen om hulp te vragen. Ook kun je hulp krijgen bij het handiger inrichten van je huis, zodat je minder vaak tegen kastdeuren oploopt en spullen makkelijker terugvindt.

Verder zijn er veel hulpmiddelen die kunnen helpen met alledaagse dingen. Wat je nodig helpt, hangt heel erg af van je visuele beperking. Een simpele zaklamp helpt iets bij nachtblindheid, een donkere bril als je juist niet tegen licht kunt. Met een taststok of een hulphond kunnen blinden en slechtzienden over straat lopen. Je kunt inzoomen op je telefoon om Instagram te bekijken of je whatsappberichten laten voorlezen.

Onbeperkt Ondernemen

Hoewel inclusiviteit op dit moment een belangrijk maatschappelijk thema is, is het soms nog knap lastig om een passende baan te vinden als je blind of slechtziend bent. Het Bartiméus Fonds ondersteunt daarom mensen met een visuele beperking die een eigen bedrijf starten. Zo kunnen ze zelf zorgen voor werk en inkomen. Stichting het Gehandicapte Kind vindt het belangrijk dat mensen met een beperking zelfstandig leven en ondersteunt dit project dan ook van harte. Meer informatie hierover vind je op de website van Onbeperkt Ondernemen.

Ga direct naar de website Onbeperkt Ondernemen